APOSTİL (APOSİTİLLE) ŞERHİ NEDİR?
Bir belgenin gerçek olduğunun yetkili makamlar tarafından onaylanması üzerine yabancı bir devlette ilgili belgenin kullanılmasını sağlayan belge onay işlemine apostil şerhi denilmektedir.
1961 yılından önce belgelerin bir başka ülkede veya yabancı ülke belgelerinin Türkiye’de geçerli olması için tasdik işleminin yapılması gerekmekteydi. Ancak 1961 tarihli Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkında Sözleşmesi’yle birlikte yabancı belgelerin geçerliliği ve Türkiye’de düzenlenen belgelerin yabancı ülkede geçerliliği işlemi kolaylaştırılmıştır.
Apostil şerhi işlemi ile birlikte; ilgili belgenin kullanıldığı ülkenin diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzalandığının veya gerekirse üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.
Apostil işleminde onaylanan evrakların üzerine veya farklı bir evraka belgelerin gerçekliğinin yetkili makam tarafından onaylandığını düzenleyen onay şerhi konulur. 05.10.1961 tarihli Lahey Sözleşmesi’nin ekinde onay şerhinin bir örneğine yer verilmiştir. Ancak onay şerhi üzerindeki imza, mühür veya damga her türlü doğrulama işleminden bağışıktır. Apostil şerhi ile bunların gerçekliği ortaya konulmamaktadır.
Apostil şerhi, bunu koyan makamın resmî dilinde yazılabilir. Bu onay şerhinde yer alan kayıtlar ikinci bir dilde de olabilir. Ancak, Apostil şerhinin, «ApostiUe Convention de La Haye du 5 Octobre 1961» başlığı Fransızca olarak belirtilmelidir.
Apostil şerhinin geçerliliğine ilişkin herhangi bir süre sınırı bulunmamaktadır. Ancak apostil şerhi alınan belgenin geçerliliği belli bir süre sonra bitiyorsa belgeye konan şerhin geçerliliği de o sürenin sonunda bitecektir.
APOSTİL ŞERHİ NEREDEN ALINIR?
1961 tarihli Lahey Sözleşmesi’ne göre her akit devlet yetkili makamları belirleme noktasında kendi kararını verme özgürlüğüne sahiptir. Ancak yapılan görevlendirme, onay veya katılma belgesi veya Sözleşmenin ülkesel kapsam bildirimini Hollanda Dışişleri Bakanlığına bildirecektir. Ülkemizde apostil şerhi verme yetkisi;
İdari belgeler;
a-İllerde: Vali, Kaymakam, Baş Katip
b-Beldelerde: İlçe Kaymakamı
Yargı belgeleri: Ağır ceza mahkemelerinin bulunduğu Adliye Komisyonları Başkanlıklarına aittir.
Yukarıda söz etmiş olduğumuz merciiler tarafından verilen Apostil şerhinde;
1. Belgenin düzenlendiği ülkenin adı
2. İmza sahibinin adı ve sıfatı
3. Mührün ait olduğu makamın adı
4. Tasdik edildiği yer
5. Tasdik edilen tarih
6. Apostili düzenleyen makamın adı
7. Apostil numarası
8. Apostili düzenleyen yetkilinin imzası
9. Apostili düzenleyen makamın mührü veya kaşesi bulunması zorunludur.
APOSTİL ŞERHİ NASIL ALINIR?
Yetkili makam tarafından apostil şerhi işlemi yapılabilmesi için, ilgili makama gidilerek belgenin aslı ve bir fotokopisi sunulur. Belgenin içeriği yetkili merci tarafından incelendikten sonra belgenin gerçekliğinin doğruluğu onaylanır. Onaylanan belgeye apostil şerhi eklenerek talep edene verilir.
Apostil şerhinin alınmasına ilişkin yetkili makama herhangi bir ücret ödenmez. Ancak işlemin yapılması için yasa gereği harcanması gereken masraflar olabilir. Bu masraf ise apostil işleminin yapılacağı belgeye göre değişmektedir.
E-Devlet Üzerinden Apostil Şerhi Alınabilir mi?
2 Ocak 2019 tarihinden itibaren ülkemizde e-Apostil uygulanmaya başlanmıştır. İlk etapta sınırlı kullanım ile başlayan uygulama 2023 yılı ile birlikte yaygınlaşmaya başlamıştır. E- Apostil, E-Devlet üzerinden alınmaktadır. Özellikle nüfus cüzdanı örneği, doğum belgesi, evlilik belgesi, diploma, adli sicil kaydı, mahkeme kararları hakkında e-Devlet üzerinden apostil şerhi alınabilmektedir.
APOSTİL ŞERHİ HANGİ BELGELER İÇİN YAPILABİLİR?
Apostil şerhi yalnızca aşağıda sayılan resmi belgeler üzerinde uygulanır;
a) Savcı, zabıt kâtibi veya adliye memuru tarafından verilmiş belgeler de dahil olmak üzere, Devletin bir yargı organına veya mahkemesine bağlı bir makam veya görevli memur tarafından düzenlenmiş olan belgeler,
b) İdarî belgeler,
c) Noter senetleri,
d) Kişilerce özel sıfatla imzalanmış belgeler üzerine konulmuş olup belgenin kaydının veya belirli bir tarihte mevcut olduğunun ve imzaların doğruluğunun resmî makam ve noterlerce onaylanması gibi resmî beyanlar.
Sözleşmede özellikle apostil şerhinin uygulanamayacağı belgeler de sayılmıştır. Buna göre;
a) Diplomasi veya konsolosluk memurları tarafından düzenlenmiş belgelerle,
b) Ticaret veya gümrük işlemleriyle doğrudan doğruya ilgili olan idarî belgelere, uygulanmaz.
APOSTİL ŞERHİ İŞLEMİ HANGİ ÜLKELERDE UYGULANMAKTADIR?
1961 tarihli Lahey Sözleşmesi’ne üye ülkelerde Apostil şerhi uygulaması geçerlidir. Ancak sözleşmeye taraf olmayan Tacikistan, Kuveyt, Özbekistan, Irak gibi ülkelerde Apostil şerhi alınarak belgelerin anılan ülkelerde geçerli olması mümkün değildir. Sözleşmeye taraf olan ülkelere buradan ulaşabilirsiniz.
Detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetlerinden yararlanmak için iletişim bölümündeki bilgilerden Kocaeli avukatlık büromuz Av. Revşan Çiftçi Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.
Comments