1475 Sayılı İş Kanununda yer alan düzenlemeye göre kadın eşe evlilik nedeniyle işten ayrılma hakkı verilmiştir. Evlilik nedeniyle işten ayrılma, haklı bir fesih nedeni olup koşulların sağlanması halinde haklı nedenle fesihten doğan tüm alacak ve tazminat kalemleri talep edilebilecektir.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMANIN ŞARTLARI
Eski İş Kanunun 14. maddesinde yer alan fesih nedenine göre;
“…kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi … sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.”
Buna göre evlilik nedeniyle işten ayrılmanın şartları;
Kadın eşin iş sözleşmesini sonlandırmış olması; Evlenen taraflardan yalnızca kadın eş evlilik nedenine dayanarak iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Erkek eş evlilik nedeniyle işten ayrılamaz.
Evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde iş sözleşmesinin feshedilmesi; Evlilikle birlikte işten ayrılmak isteyen kadın eş nikâh tarihinden ileriye dönük olarak bir yıl içerisinde işten ayrılması gerekir. Bir yıl içerisinde işten ayrılmayan kadın işçi evlilik nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedemez.
En az 1 yıllık iş sözleşmesinin bulunması gerekir; Kadın işçi ile işveren arasında en bir yıl süren bir iş ilişkisinin bulunması ve kadın işçinin en az bir yıl boyunca iş yerinde çalışmış olması şarttır.
İş sözleşmesinin işveren tarafından feshini gerektiren haklı nedenlerin olmaması gerekir; Kadın işçinin kanunda yer alan hakkını kullanabilmesi için iş sözleşmesi boyunca sözleşmeye uygun davranmalıdır.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA DURUMUNDA TAZMİNAT MİKTARI NEDİR?
İşçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmiş olması kıdem tazminatı talep etme hakkı kazandırır. Kanunda yer alan düzenlemeye göre; işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçi ilgili iş yerinde çalıştığı süre ile orantılı olarak kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Bahsedildiği gibi kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılmasında kendisine kıdem tazminatı ödenir. Dolayısıyla yerel ağızda kullanılan evlilik tazminatı kavramı hukuken bulunmamakta yalnızca haklı feshin bir sonucu olarak kıdem tazminatı verilmektedir.
Örneğin 3 yıl boyunca ilgili iş yerinde asgari ücretle çalışan bir kadın işçinin evlilik nedeniyle işten ayrılması halinde aylık asgari ücretinin 3 katı miktarında kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
Bu makalemiz de ilginizi çekebilir: İşçilik Alacakları ve Koşulları |
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMA HALİNDE ALACAK HAKLARI NELERDİR?
Haklı fesih nedenleri kanunda sınırlı sayıda sayılmış olup kadın eşin evlilik nedeniyle işten ayrılması haklı gerekçelerden biridir. İşçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmiş olması kazanılmış olan tüm alacak ve tazminat kalemlerini talep etmesini sağlamaktadır.
Bir haklı fesih nedeni olarak evlilik nedeniyle işten ayrılma halinde kadın işçi koşulların bulunması halinde ; ücret alacağı, fazla mesai ücreti alacağı, hafta sonu çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatillerde çalışma ücreti, iş kazası ve meslek hastalığı tazminatı, kıdem tazminatı, yıllık ücretli izin alacağına hak kazanmaktadır.
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILAN KADIN EŞ FARKLI BİR İŞE BAŞLAYABİLİR Mİ?
Evliliğin gerçekleşmesiyle birlikte 1 yıl içerisinde evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın eş herhangi özel bir neden olmadan kısa bir süre sonra farklı bir işe başlayabilir. Anayasa tarafından bireylere tanınan çalışma özgürlüğü kapsamında değerlendirilen bu durum ile kadın eşin evlilik nedeniyle işten ayrılmış olması farklı bir işe başlamasına engel teşkil etmeyecektir. Konuya ilişkin Yargıtay 9.Hukuk Dairesi 2012/10999 E. 2014/16076 Sayılı Kararına göre;
“…Kadın işçinin, iş sözleşmesini evlilik nedenine dayalı olarak feshine rağmen başka bir işte çalışmaya başlamasının yasal hakkın kötüye kullanımı olup olmadığı her bir somut olay yönünden ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Evliliğin kadına yüklediği toplumsal sorumluluğun bir gereği olarak yasada belirtilen fesih hakkı tanınmıştır. Çalışma hayatının evlilikle birlikte gereği gibi yürütülemeyeceği düşüncesi, aile birliğinin korunması ve kadının aile ile ilgili görevleri, yasa koyucuyu bu doğrultuda bir düzenlemeye yöneltmiştir. Bununla birlikte Anayasal temeli olan çalışma hak ve hürriyetinin ortadan kaldırılması düşünülemez. Kadın işçinin evlilik nedenine bağlı feshinin ardından kısa bir süre sonra yeniden çalışmasının gerekleri ortaya çıkmış olabilir. Hatta kadın işçi evlilik nedenine dayalı feshin ardından ara vermeksizin başka bir işyerinde çalışmaya başlayabilir ve bu durum evliliğin kadına yüklediği görevlerin yerine getirilmesi noktasında daha olumlu sonuçlar doğurabilir…”
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Evlilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi halinde açılacak olan alacak davasında görevli mahkeme iş mahkemeleridir. İş mahkemesinin olmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi İş Mahkemesi sıfatıyla davalara bakmaktadır. Yetkili mahkeme ise; davalı gerçek veya tüzel kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Detaylı bilgi almak ve danışmanlık hizmetleri için iletişim bölümündeki bilgilerden Kocaeli avukatlık büromuz Av. Revşan Çiftçi Hukuk Bürosu’na ulaşabilirsiniz.
Comentários